حجت‌الاسلام عالمی بلخی: سیره پیامبر اسلام(ص) در حقوق بشردوستانه، بسیار فراتر از قوانین امروز جهانی است
سه شنبه 18 سنبله 1404
رئیس مجمع محبان اهل‌بیت(ع) افغانستان، در آستانه میلاد با سعادت رسول اعظم اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم)، سیره و اخلاق آن حضرت را الگویی نیکو و آموزنده برای همه انسان‌ها و جوامع بشری معرفی کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت‌الاسلام والمسلمین «سید حسین عالمی بلخی» سخنان خود را با تبریک میلاد شریف و با میمنت رسول خدا، محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)، خاتم‌المرسلین آغاز کرد.
وی با استناد به آیه متبرکه «وَلَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ»، بیان داشت که رسول خدا (ص) الگوی نیکویی برای بشریت است و باید از زندگی، سیره و اخلاق ایشان آموخت.
او افزود که سیره و اخلاق پیامبر عالی‌قدر اسلام (ص) برای همه انسان‌ها و جوامع بشری آموزنده و تربیت‌کننده است و در عرصه‌های مختلف، چه در داخل جوامع اسلامی و چه در سطح فراتر از آن، همواره باید مورد کنکاش و دقت قرار گیرد و از آن الگوبرداری شود. وی تأکید کرد که راه و رفتار مسلمانان باید مطابق با سیره پیامبر اسلام (ص) تنظیم شود.
حقوق بشردوستانه در سیره نبوی، فراتر از قوانین امروزی
رئیس مجمع محبان اهل‌بیت(ع) افغانستان یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین ابعاد تبلوریافته در سیره و اخلاق رسول خدا (ص) را بحث «حقوق بشردوستانه» دانست. او در تعریف این حقوق گفت: «حقوق بشردوستانه یعنی حقوق افرادی که دخیل در جنگ نیستند، اما در مناطقی وجود دارند که به مناطق جنگی نزدیک است و امکان آسیب دیدن مردم غیرنظامی یا به تعبیر دیگر، مردمان ملکی از جنگ وجود دارد». وی خاطرنشان کرد که رعایت حقوق بشردوستانه در سطح بین‌المللی از مسائل مهم امروز دنیا و جامعه بشری محسوب می‌شود و کنوانسیون‌های بین‌المللی نیز تلاش کرده‌اند به این موضوع توجه اساسی داشته باشند.
با این حال، حجت‌الاسلام عالمی بلخی با بررسی عمیق و محققانه، به این نتیجه رسید که توجه رسول خدا (ص) به این موضوع که از فروعات سیره و اخلاق ایشان است، به گونه‌ای بوده که فراتر از آن چیزی است که امروزه جوامع انسانی توانسته‌اند در اثر تحقیقات، کنکاش و مطالعات به عنوان قوانین با افتخار عرضه کنند.
رهبری جنگ‌ها و تأکید بر اصول اخلاقی
وی به دوران حضور پیامبر اکرم (ص) در مدینه اشاره کرد و گفت که آن حضرت بیش از صد جنگ را رهبری کردند که در برخی از آنها خودشان مستقیماً حضور داشتند و در برخی دیگر فرماندهی را برای پیشبرد جنگ تعیین می‌کردند. علاوه بر این، وی به تدوین «میثاق مدینه» توسط پیامبر(ص) اشاره کرد که حقوق تمامی اقلیت‌های ساکن در مدینه، از جمله یهودیان، مسیحیان و همه جوامع انسانی در قلمرو حکومت ایشان را مورد توجه قرار داده بود.
اما در خصوص حقوق بشردوستانه، حجت‌الاسلام عالمی بلخی به تأکیدات خاص رسول خدا (ص) پیش از اعزام سپاهیان به جنگ اشاره کرد. وی فرمود:
«یکی از مسائل مهم این بود که اول از هر نوع نبرد و جنگی، طرف‌های مخالف را به راه حق و هدایت دعوت کنید. شاید خدا آنها را هدایت کند و ضرورتی به جنگ به وجود نیاید و قتل و خون‌ریزی صورت نگیرد.»
«آغازگر جنگ نباشید. در همه موارد، حتی در فرهنگ اسلامی، جنگ به عنوان یک موضوع دفاعی پذیرفته شده است؛ جهاد به عنوان یک موضوع دفاعی پذیرفته شده، نه به عنوان یک حمله تهاجمی.»
«هر زمانی که دشمن جنگ را آغاز کرد، به شدت با او مقابله کنید و شجاعانه بجنگید». (اشاره به فرموده ایشان که بیست نفر از شما در برابر دویست نفر و بعدها صد نفر در برابر دویست نفر پیروز خواهد شد).
ممنوعیت‌های سیره نبوی در جنگ‌ها
وی سپس به نکات کلیدی که پیامبر اسلام (ص) در جنگ‌ها همواره بر آنها تأکید داشتند، پرداخت:
«پیرزنان، پیرمردان، اطفال، افراد مریض و حتی مجروحانی که در نزدیکی مناطق جنگی قرار دارند، نباید مورد آسیب، اذیت و آزار قرار بگیرند.»
«چشمه‌ها، علوفه‌ها، مواد ارتزاقی و مایحتاج زندگی جوامع بشری و انسانی نباید از طرف شما تحریم و ممنوع قرار داده شود و شما نباید بین مردم و نیازمندی‌های اولیه زندگی‌شان فاصله ایجاد کنید.»
«اسیران را وقتی به دست می‌آورید، نباید اذیت و آزار بکنید و بکشید. معمولاً بعد از تربیت و تعلیم و رفتارهای انسانی که صورت می‌گرفت، اسرا آزاد می‌شدند.»
«چشمه‌ها را مسموم نکنید.»
«حیوانات و مواشی مربوط به مردمی که نزدیک مناطق جنگی هستند، نباید مورد آسیب قرار بگیرند.»
وی تأکید کرد که اینها نکاتی هستند که در فرموده‌های پیامبر عالی‌قدر اسلام (ص) همواره تأکید می‌شد و دقیقاً از نکاتی هستند که امروزه مورد نیاز و توجه جامعه بشری باید قرار گیرد.
انتقاد از نقض حقوق بشردوستانه در جنگ‌های امروز، به‌ویژه غزه
حجت‌الاسلام عالمی بلخی با ابراز تأسف از وضعیت کنونی دنیا، گفت: «امروز ما می‌بینیم که متأسفانه جنگ در دنیا گسترش یافته است. در جاهای مختلف، قتل و کشتار و غارت و بمباران و بمب‌های فوق تصور با موشک‌های لیزری و سلاح‌های پیشرفته دیگر مشغول کشتن انسان‌ها هستند و هیچ‌گونه رعایتی در رابطه با این موضوع صورت نمی‌گیرد که آیا کسانی که مورد قتل و کشتار قرار می‌گیرند، دخیل در جنگ هستند؟ آیا آنها گناهکار یا عامل جنگ هستند؟ اصلاً هیچ توجهی به اینها نمی‌شود؛ همه کس مورد حمله قرار می‌گیرند.»
وی به طور خاص به وضعیت غزه اشاره کرد و افزود: «مخصوصاً نزدیک به دو سال است که ما در غزه شاهد آن هستیم که عمداً به اردوگاه‌ها حمله می‌شود، عمداً به صف دریافت مواد کمکی ارتزاقی و غذایی حمله می‌شود و مسائل (تراژیک) در آنجا صورت می‌گیرد». او تصریح کرد که «اطفال، زنان و پیرمردان مورد حمله قرار می‌گیرند، ولی هیچ سدّی نیست و هیچ فریادی نیست که در مقابل آنها بایستد و بگوید که اینها خلاف حقوق بشردوستانه است.»
فراقیمت بودن آموزه‌های دینی و انسانی
رئیس مجمع محبان اهل‌بیت(ع) افغانستان تأکید کرد که این اقدامات خلاف ارزش‌های انسانی و خلاف آموزه‌های دینی است؛ «چه دین اسلام، چه دین مسیحیت و چه دین یهودیت. هیچ‌کدام اینها اجازه نمی‌دهند که یک چنین رفتار خشن و بی‌رحمانه‌ای، بدون در نظر گرفتن مسائل حقوق بشردوستانه، نسبت به جوامع انسانی صورت گیرد.»
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: «خداوند تبارک و تعالی توفیق دهد مسلمانان و همه انسان‌ها به سمتی حرکت کنند و در مسیری قدم بگذارند که خون انسان، جان انسان، مال انسان و حرمت، عزت و کرامت انسانی مورد احترام همه قرار گیرد و به این جنگ‌ها نقطه پایان گذاشته شود و حکومتی جهانی و عدل‌گستر داشته باشیم. ان‌شاءالله».
